Çfarë është Ngushtica e Hormuzit dhe pse ka kaq shumë rëndësi?

Ka spekulime të konsiderueshme se Irani mund të hakmerret për sulmet e SHBA-së në objektet e tij bërthamore duke mbyllur kanalin më të ngarkuar të transportit të naftës në botë, Ngushticën e Hormuzit.

Rreth 20% e naftës dhe gazit global rrjedh përmes kësaj korsie të ngushtë transporti në Gjirin Persik. Bllokimi i saj do të kishte pasoja të thella për ekonominë globale, duke prishur tregtinë ndërkombëtare dhe duke rritur çmimet e naftës.

Kjo gjithashtu mund të rriste koston e mallrave dhe shërbimeve në të gjithë botën dhe të godiste disa nga ekonomitë më të mëdha në botë, duke përfshirë Kinën, Indinë dhe Japoninë, të cilat janë ndër importueset kryesore të naftës bruto që kalojnë nëpër ngushticë.

Çfarë është Ngushtica e Hormuzit – dhe ku ndodhet?
Ngushtica e Hormuzit është një nga rrugët më të rëndësishme të transportit detar në botë dhe pika më e rëndësishme e tranzitit të naftës.

I kufizuar në veri nga Irani dhe në jug nga Omani dhe Emiratet e Bashkuara Arabe (EBA), korridori – i cili është vetëm rreth 50 km i gjerë në hyrje dhe dalje, dhe rreth 33 km i gjerë në pikën e tij më të ngushtë – lidh Gjirin me Detin Arabik.

Ngushtica është mjaftueshëm e thellë për cisternat më të mëdha të naftës bruto në botë dhe përdoret nga prodhuesit kryesorë të naftës dhe gazit në Lindjen e Mesme – dhe klientët e tyre.

Në gjysmën e parë të vitit 2023, rreth 20 milionë fuçi naftë kaluan nëpër Ngushticën e Hormuzit në ditë, sipas vlerësimeve nga Administrata Amerikane e Informacionit për Energjinë (EIA) – kjo është një tregti energjie me vlerë gati 600 miliardë dollarë në vit.

Kjo naftë nuk vjen vetëm nga Irani, por edhe nga shtete të tjera të Gjirit si Iraku, Kuvajti, Katari, Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.

Cili do të ishte ndikimi i mbylljes së ngushticës?
Ish-kreu i agjencisë së inteligjencës së Mbretërisë së Bashkuar MI6, Sir Alex Younger, i tha BBC-së se skenari i tij më i keq në konfliktin e vazhdueshëm Iran-Izrael përfshinte një bllokadë në Ngushticën e Hormuzit.

“Mbyllja e ngushticës do të ishte padyshim një problem i jashtëzakonshëm ekonomik duke pasur parasysh efektin që do të kishte në çmimin e naftës”, tha ai.

Do të ishte një “terren i paeksploruar”, sipas Bader Al-Saif, një profesor asistent në Universitetin e Kuvajtit, i specializuar në gjeopolitikën e Gadishullit Arabik.

“Do të kishte pasoja të drejtpërdrejta në tregjet botërore, sepse do të shihni një rritje të çmimit të naftës, [dhe] do të shihni tregjet e aksioneve që reagojnë shumë nervozisht ndaj asaj që po ndodh”, tha zoti Al-Saif për BBC Newshour.

Sigurisht, do të dëmtonte vendet e Gjirit, ekonomitë e të cilave mbështeten shumë në eksportet e energjisë.

Arabia Saudite, për shembull, përdor ngushticën për të eksportuar rreth 6 milionë fuçi naftë bruto në ditë – më shumë se çdo vend fqinj – sipas një studimi nga firma analitike Vortexa.

Burimi i artikullit: https://www.bbc.com/news/articles/c78n6p09pzno

Burimi i fotos: https://www.pexels.com/photo/galata-bridge-in-istanbul-10867565/