1. Kufizim kronik i gjumit
Të shkurtosh gjumin për të “gjetur kohë” është si të thithësh karburant nga motori yt.
Kur flini rregullisht më pak seç ju nevojitet, vëmendja, koha e reagimit dhe marrja e vendimeve të gjitha pësojnë një goditje – efekte që grumbullohen ditë pas dite. Në një studim klasik dozë-përgjigje, njerëzit e kufizuar në 6 orë në natë për dy javë performuan po aq dobët në detyrat e vigjilencës sa ata që kaluan një natë të plotë pa gjumë.
Gjumi gjithashtu ndihmon trurin tuaj të arkivojë kujtimet. Gjatë gjumit me valë të ngadaltë dhe REM, truri konsolidon dhe riorganizon informacionin e ri – mendoni për këtë si të kurseni punë para se laptopi juaj të fiket. Anashkaloni gjumin e mirë dhe nuk ndiheni vetëm të mjegulluar; mbani mend më pak.
2. Kryerja e shumë detyrave njëkohësisht me median
E kam përmendur këtë më parë, por truri juaj nuk kryen vërtet shumë detyra njëkohësisht – ai ndërron. Dhe çdo ndërrim ka një kosto.
Ata që kryejnë shumë shumë detyra njëkohësisht me median kanë tendencë të tregojnë performancë më të dobët në detyrat që kërkojnë filtrimin e shpërqendrimeve dhe ruajtjen e fokusit. Në një studim të njohur, njerëzit që xhonglonin shumë rrjedha mediatike ishin më të këqij në injorimin e informacionit të parëndësishëm, duke sugjeruar një goditje në kontrollin kognitiv.
Neuroshkencëtari Adam Gazzaley e përmbledh: “truri ynë nuk është ndërtuar për të kryer shumë detyra njëkohësisht”. Përkthimi: kërcimi i vazhdueshëm midis tabelave ju stërvit të jeni të shpërqendrueshëm. Provoni të grumbulloni detyra të ngjashme dhe të përdorni blloqe “mos shqetësoni” për 25-50 minuta. Kujtesa juaj e punës do t’ju falënderojë.
3. Ditët ulur
Qëndrimi ulur për një kohë të gjatë nuk është vetëm i vështirë për shpinën tuaj. Ato janë të ashpra për trurin tuaj.
Aktiviteti i rregullt aerobik rrit nivelet e faktorit neurotrofik të derivuar nga truri (BDNF) dhe është i lidhur me kujtesë më të mirë. Në një provë të rastësishme, një vit ecjeje e moderuar rriti vëllimin e hipokampusit dhe përmirësoi kujtesën hapësinore tek të rriturit më të moshuar. Lëvizja rimodelon vetë strukturën që mbështet të mësuarit.
Nuk keni nevojë të shndërroheni në një maratonist. Shpërndajeni në shëtitje të shpejta 10-minutëshe, merrni telefonata në këmbë dhe djersitni lehtë shumicën e ditëve. Në ditët e fotove, unë ndërtoj një lak rreth bllokut midis redaktimeve; kreativiteti lirohet në mënyrë të besueshme menjëherë pas kësaj.
4. Ushqime të lehta ultra të përpunuara
Ushqimet ultra të përpunuara – mendoni për ëmbëlsirat e paketuara, ushqimet e rafinuara, mishrat e thata – janë të lehta për t’u arritur dhe të tepruara. Një studim zbuloi se marrja më e lartë e ushqimeve ultra të përpunuara shoqërohej me rënie më të shpejtë njohëse gjatë ~8 viteve, edhe pas përshtatjes për kaloritë totale dhe faktorë të tjerë. Puna eksperimentale gjithashtu lidh dietat e pasura me sheqer dhe yndyrna të ngopura me dëmtime në të mësuarit dhe kujtesën që varen nga hipokampusi.
5. Dehidratimi
Rishikimet tregojnë se edhe humbja prej ~2% e ujit në trup mund të dëmtojë vëmendjen, funksionin ekzekutiv dhe humorin – madje edhe tek të rriturit e rinj të shëndetshëm. Nëse rënia juaj e pasdites përkon me një gojë të thatë dhe dhimbje koke, nuk është vetëm energji; është fiziologji.
Çfarë më ndihmon mua: pirja e ujit nga përpara në mëngjes, dhe vendosja e një sinjali rimbushjeje të lidhur me pushimet natyrore. Shtoni një majë kripe ose një shtrydhje agrumesh nëse uji i thjeshtë ju mërzit.
6. Stresi kronik
Rritjet e vazhdueshme të hormoneve të stresit si kortizoli mund të dëmtojnë hipokampusin (kujtesën) dhe korteksin prefrontal (planifikimin, vëmendjen). Me kalimin e kohës, kjo do të thotë kujtesë më e ngadaltë, më shumë gabime mendore dhe një shpërqendrim të shpejtë. Neuroshkenca është e qartë në studimet në kafshë dhe njerëz.
Burimi i artikullit: https://vegoutmag.com/lifestyle/z-7-daily-habits-that-quietly-make-you-less-intelligent-according-to-neuroscientists/
Burimi i fotos: https://www.pexels.com/photo/a-person-having-breakfast-while-reading-a-book-8383463/