Ndërsa askush nuk është saktësisht i sigurt pse kemi mankthe, hulumtimet tregojnë se ato janë më të zakonshme tek ata me disa diagnoza të shëndetit mendor, siç është çrregullimi i stresit post-traumatik (PTSD).
Rënia nga një vend i lartë, ndjekja nga një kafshë e egër, endja përreth e humbur ose e pafuqishme… çfarë kanë të përbashkët të gjitha këto gjëra? Nëse nuk e keni menduar tashmë, skenarët janë vetëm disa nga temat më të zakonshme që njerëzit raportojnë se përjetojnë në mankthet e tyre. Por çfarë domethënie kanë në të vërtetë këto mankthe – dhe a mund të jenë ato një shenjë paralajmëruese se diçka nuk shkon?
Më tej, do të shqyrtojmë atë që duhet të dini rreth manktheve më të zakonshme, duke përfshirë kur mankthet kronike mund të jenë një shenjë e mundshme e një problemi më të madh shëndetësor.
Makthet, ashtu si ëndrrat, mund të vijnë në të gjitha format dhe madhësitë – por siç rezulton, ka disa tema të zakonshme me të cilat njerëzit duket se përballen kur përjetojnë makthe.
Një studim i vitit 2018 i botuar në Journal of Clinical Sleep Medicine eksploroi temat më të zakonshme të maktheve në më shumë se 1,200 pjesëmarrës. Rezultatet e studimit gjetën disa tema të përbashkëta midis atyre që përjetonin makthe të shpeshta:
19% – vdekje ose lëndim i të dashurve
18% – dështim ose pafuqi
18% – agresion fizik
15% – aksidente
14% – ndjekje
11% – shqetësime që lidhen me shëndetin ose vdekje
Është interesante se rezultatet e studimit gjetën gjithashtu disa ndryshime në temat e maktheve midis gjinive. Për shembull, më shumë femra raportuan se përjetonin tema të tilla si agresioni fizik dhe shqetësime që lidhen me shëndetin, ndërsa më shumë meshkuj raportuan makthe për pafuqi dhe aksidente.
A mund të jenë makthet paralajmërime?
Studiuesit ende kanë shumë për të mësuar rreth shkencës së ëndërrimit, dhe ka teori të shumta se pse ëndërrojmë. Për shembull, teoria psikodinamike e ëndrrave thotë se ëndrrat thjesht ekzistojnë për të përmbushur dëshirat tona nënndërgjegjeshëm. Dhe teoria neurokognitive thotë se ëndrrat janë thjesht një nënprodukt i evolucionit natyror të trurit.
Asnjë nga teoritë rreth ëndërrimit nuk i tregon ëndrrat (ose makthet) tona si paralajmërime për një fatkeqësi të mundshme ose të afërt. Megjithatë, ka një gjë për të cilën makthet mund të na “paralajmërojnë” në të vërtetë: shëndeti ynë fizik dhe mendor.
Sipas hulumtimit, makthet janë më të zakonshme tek njerëzit që kanë diagnoza të shëndetit mendor. Në fakt, një studim pohon se deri në 70% të njerëzve me PTSD, depresion të madh dhe diagnoza të tjera të shëndetit mendor përjetojnë makthe kronike. Një gjendje e quajtur çrregullim makthesh, konkretisht, duket se prek një përqindje të madhe të njerëzve që jetojnë me probleme të shëndetit mendor.
Nuk janë vetëm çrregullimet e shëndetit mendor që mund të shkaktojnë një rritje të maktheve. Një studim zbuloi se mankthet shoqërohen zakonisht edhe me faktorë të tjerë, siç janë ndjenjat negative, shqetësimi dhe kohëzgjatja e gjumit. Hulumtimet gjithashtu sugjerojnë që disa gjendje shëndetësore, të tilla si migrena dhe astma, dhe disa ilaçe mund të shkaktojnë një rritje të manktheve.
Burimi i artikullit: https://www.healthline.com/health/sleep/common-nightmares-that-are-actually-warnings#possible-concerns
Burimi i fotos: https://www.freepik.com/free-ai-image/dark-fantasy-scene_126320862.htm#fromView=search&page=1&position=12&uuid=d448c953-e9ff-435f-ae95-085cfd9e6c73&query=Nightmares