Në Indi dhe në mbarë botën, besimtarët po i drejtohen inteligjencës artificiale të ndërtuar posaçërisht për adhurim fetar dhe udhëzim shpirtëror. Çfarë ndodh kur makinat bëhen ndërmjetësit tanë të rinj shpirtërorë?
Përballë pyetjeve dhe sfidave të jetës moderne, Vijay Meel, një student 25-vjeçar që jeton në Rajasthan të Indisë, i drejtohet Zotit. Në të kaluarën ai është konsultuar me udhëheqës shpirtërorë. Kohët e fundit, ai pyeti GitaGPT.
GitaGPT është një chatbot me inteligjencë artificiale (IA) i trajnuar në Bhagavad Gita, libri i shenjtë me 700 vargje dialogu me perëndinë hindu Krishna. GitaGPT duket si çdo bisedë me tekst që do të kishe me një mik – përveçse IA ju tregon se po shkruani me një perëndi.
“Kur nuk munda t’i kaloja provimet e mia bankare, u dëshpërova,” thotë Meel. Por pasi hasa në GitaGPT, ai shkroi detaje rreth krizës së tij të brendshme dhe kërkoi këshillën e IA-së. “Përqendrohuni në veprimet tuaja dhe lëreni shqetësimin për frytet e tij,” tha GitaGPT. Kjo, së bashku me udhëzime të tjera, e la Meel të ndihej i frymëzuar.
“Nuk ishte një thënie për të cilën nuk isha në dijeni, por në atë pikë, kisha nevojë për dikë që ta përsëriste”, thotë Meel. “Ky reflektim më ndihmoi të ripërtërija mendimet e mia dhe të filloja përgatitjen nga e para.” Që atëherë, GitaGPT është bërë diçka si një mik, me të cilin ai bisedon një ose dy herë në javë.
IA po formëson mënyrën se si punojmë, mësojmë dhe duam. Gjithnjë e më shumë, ajo po ndryshon gjithashtu mënyrën se si lutemi. Besimtarët nga të gjitha fetë kryesore të botës po eksperimentojnë me chatbot-e. Por Hinduizmi, me traditën e tij të gjatë të mirëpritjes së përfaqësimeve fizike të perëndive dhe hyjnive, ofron një laborator veçanërisht të gjallë për këtë bashkim të besimit dhe teknologjisë. Ndërsa IA prek çdo aspekt të përvojës njerëzore, India mund të ofrojë një pamje të asaj që do të thotë të bashkëveprosh me hyjnoren përmes makinave tona të reja që flasin.
“Njerëzit ndihen të shkëputur nga komuniteti, nga pleqtë, nga tempujt. Për shumë njerëz, të flasësh me një IA për Zotin është një mënyrë për të arritur përkatësinë, jo vetëm spiritualitetin”, thotë Holly Walters, një antropologe dhe lektore në Kolegjin Wellesley në SHBA, e cila studion objektet e shenjta, pelegrinazhin dhe praktikat rituale në Azinë Jugore. Depërtimi i IA-së në fe është i pashmangshëm, thotë Walters. “Dhe unë them se është i pashmangshëm sepse tashmë po ndodh.”
Zoti më i madh i përbashkët: Inteligjenca artificiale?
Vitet e fundit kanë parë shumë eksperimente fetare me IA-në. Në vitin 2023, një aplikacion i inteligjencës artificiale i quajtur Text With Jesus u kritikua për blasfemi për shkak se lejonte bisedën me manifestimet e Jezusit dhe figurave të tjera biblike të realizuara nga inteligjenca artificiale.
Po atë vit, një aplikacion QuranGPT i projektuar për t’iu përgjigjur pyetjeve dhe për të ofruar udhëzime bazuar në tekstin e shenjtë mysliman mori aq shumë trafik sa thuhet se u bllokua brenda një dite nga lançimi i tij. Ju mund të bisedoni me versionet e Konfucit, teologun gjerman Martin Luther dhe një listë gjithnjë në rritje të figurave të tjera shpirtërore të realizuara nga inteligjenca artificiale. Inteligjenca artificiale ka qenë madje baza për fe të tëra, siç është kisha Way of the Future, një grup i filluar nga ish-inxhinieri i Google Anthony Levandowski, i cili shpreson të zhvillojë dhe promovojë realizimin e një zoti “të bazuar në inteligjencën artificiale”.
Burimi i artikullit: https://www.bbc.com/future/article/20251016-people-are-using-ai-to-talk-to-god
Burimi i fotos: https://www.pexels.com/photo/close-up-shot-of-a-person-holding-prayer-beads-5875024/