Ka disa “rregulla” të pashkruara kur bëhet fjalë për alkoolin: uiski të bën agresiv, vera të bën emocional, dhe tekila? Është djalli në shishe.
Por vitet e fundit, reputacioni i tekilës ka ndryshuar me pak kalori, pa aditivë dhe madje edhe rezistent ndaj dehjes. Por a ekziston vërtet një gjë e tillë si një alkool më i shëndetshëm?
David Jernigan, ndihmës dekan i Shëndetit Publik në Universitetin e Bostonit, argumenton jo: “Kur tregtoni një produkt që shkakton dëm njerëzor, duhet të bëni gjithçka që është e mundur për të krijuar një efekt aureolë.” Kjo strategji funksionon, shton ai, sepse shumica e njerëzve mbivlerësojnë se sa të shëndetshme janë zakonet e tyre të pirjes.
Pra, sa e vërtetë qëndron pas imazhit të pastër të tekilës – ose çdo pretendimi se një lloj alkooli është më i mirë se një tjetër? Ja çfarë thotë shkenca.
Tekila të deh më shumë
Është e vërtetë që pijet alkoolike të distiluara mund të të dehin më shpejt se vera ose birra, por vetëm nëse konsumohen në sasi më të mëdha ose më shpejt. Kimikisht, tekila nuk është më dehëse se alkoolet e tjera. Një pije standarde përmban afërsisht të njëjtën sasi etanoli – përbërësi që shkakton dehje – pavarësisht formës që merr, qoftë 350 ml birrë, 250 ml verë apo 400 ml pije alkoolike të distiluara, sipas Instituteve Kombëtare të Shëndetit të SHBA-së.
Ajo që bën diferencën janë faktorët personalë si pesha, gjenetika, mosha, gjinia, ilaçet dhe marrja e ushqimit. Për shembull, pirja e alkoolit me stomak bosh do të rrisë nivelin e alkoolit në gjak shumë më shpejt sesa pirja ngadalë e një gote verë.
Ideja që tekila – ose çdo pije alkoolike – “godet më fort” varet kryesisht nga madhësia e servirjes dhe perceptimi. Ndërsa rregulli “një pije është e barabartë me një pije” është i dobishëm në teori, është më pak i besueshëm në praktikë. Derdhjet në bare mund të ndryshojnë, gotat e verës shpesh janë të mëdha dhe shumica e njerëzve nuk e matin atë që pinë. Kjo mospërputhje (jo lloji i alkoolit) i bën njerëzit të mendojnë se tekila ose pijet e tjera alkoolike janë më të forta.
Tekila është rezistente ndaj dehjes
Ndërsa pijet alkoolike më të errëta si uiski dhe burboni zakonisht përmbajnë më shumë kongjenerë – nënprodukte kimike të fermentimit dhe plakjes që mund të përkeqësojnë simptomat e dehjes – kjo nuk do të thotë që zëvendësimi i pijeve tuaja të modës së vjetër me tekilën do t’ju mbajë pa dhimbje koke. Çdo alkool prish gjumin, dehidraton trupin dhe ndërhyn në metabolizëm.
“Shumë simptoma të dehjes rrjedhin nga acetaldehida e mbetur, një nënprodukt toksik i zbërthimit të alkoolit”, shpjegon Brooke Scheller, një doktoreshë e të ushqyerit klinik dhe autore e librit “Si të hani për të ndryshuar mënyrën se si pini”. Acetaldehida grumbullohet kur aftësia e mëlçisë për të përpunuar alkoolin është e mbingarkuar, duke shkaktuar inflamacion, stres oksidativ dhe çlirimin e citokinave – molekula imune që kontribuojnë në dhimbje koke dhe lodhje. Kjo është arsyeja pse hidratimi ose përmbajtja e sheqerit ka më pak rëndësi sesa ngarkesa totale e etanolit dhe shkalla metabolike.
Tekila dhe vera kanë përfitime shëndetësore
Një pjesë e shkëlqimit të ri të “mirëqenies” së tekilës vjen nga konfuzioni rreth origjinës së saj. Bima blu e agaves, nga e cila prodhohet tekila, përmban sheqerna natyralë të quajtur agavina. Këto janë karbohidrate të patretëshme që veprojnë si fibra dietike dhe janë studiuar për përfitime të mundshme, të tilla si mbështetja e baktereve të zorrëve dhe rregullimi i sheqerit në gjak.
Por ja ku është problemi: agavinat nuk i mbijetojnë procesit të prodhimit të tekilës. Gjatë fermentimit dhe distilimit, sheqernat shndërrohen në etanol. Komponimet e shëndetshme që ekzistojnë në bimë shkatërrohen shumë kohë përpara se margarita juaj të vijë në tryezë.
Vera e kuqe fitoi një aureolë të ngjashme shëndetësore falë antioksidantëve, si resveratroli, të cilët janë lidhur me shëndetin e zemrës. Por hulumtimet më të reja tregojnë se studimet që lidhën resveratrolin me shëndetin e zemrës përdorën përqendrime që tejkalonin shumë atë që është e pranishme në verë, ekuivalente me konsumimin e qindra gotave. Siç e thotë Scheller: “Alkooli është një toksinë. Dëmet i tejkalojnë çdo përfitim të tregtuar.”
Vodka dhe xhini janë opsionet “më të pastra”
Vodka, xhini dhe tekila shpesh tregtohen si “të pastra” sepse distilohen ose bëhen me përbërës natyralë. Por termi “i pastër” nuk rregullohet nga Byroja e Taksave dhe Tregtisë së Alkoolit dhe Duhanit (TTB), që do të thotë se nuk ka standard zyrtar prodhimi ose implikime shëndetësore. Disa pije alkoolike mund të kenë më pak sheqer ose pa aditivë, por etanoli, pavarësisht se sa i distiluar, dëmton ende mëlçinë, trurin dhe sistemin kardiovaskular.
Birra është më pak e dëmshme se pijet alkoolike të forta
Njerëzit shpesh i shohin birrën dhe verën si “më të sigurta” sepse nuk duket se godasin aq fort ose aq shpejt – por kjo kryesisht për shkak të vëllimit. Studimet tregojnë se birra dhe vera absorbohen më ngadalë se pijet alkoolike, duke çuar në një përqendrim më të ulët të alkoolit në gjak. Kjo kryesisht për shkak se përmbajtja e tyre më e lartë e ujit ngadalëson përthithjen dhe shpejtësinë e pirjes.
Sheqeri, gazimi dhe madje edhe temperatura e një pijeje mund të ndryshojnë shpejtësinë e hyrjes së etanolit në qarkullimin e gjakut. Pijet e gazuara si birra ose shampanja mund të përshpejtojnë përthithjen duke relaksuar valvulën pilorike – portën midis stomakut dhe zorrëve – duke lejuar që alkooli të arrijë në qarkullimin e gjakut më shpejt.
Pra, cili alkool është “më i mirë për ju?”
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, asnjë. Një raport i vitit 2024 zbuloi se edhe në nivele më të ulëta të pirjes (më pak se shtatë pije në javë), ekziston një rrezik i matshëm vdekjeje dhe sëmundjesh, dhe se lloji i pijes alkoolike nuk bën një ndryshim domethënës.
Burimi i artikullit: https://www.nationalgeographic.com/health/article/tequila-myths-clean-liquor-health-facts