Ischia është e famshme për ujërat e saj termale shëruese, por fuqitë e energjisë së saj gjeotermale janë më pak të njohura – dhe ato fshehin një traditë të lashtë kulinare nën sipërfaqe.
Ne fshatin Sant’Angelo në ishullin italian të Ischias, duhet te kërkosh shtegun që do të çojë në fumarolat vullkanike në bregun jugor të ishullit – dhe drejt një prej vakteve më unike të Italisë.
Poshtë tarracës është një copë rëre e rrethuar nga një gardh. Shenjat e rrezikut shkëlqejnë në italisht dhe anglisht: “Ndalohet hyrja për persona të paautorizuar. Rëra vlon 100°C” (212°F).
Këto janë fumarolet e Ischias, ku rëra nxehet deri në vlim nga avujt vullkanikë nëntokësorë.
Gatimi i vakteve në një fumarol nuk është ndonjë dredhi kulinarie; është traditë iskiane.
“Babai im gatuante gjithmonë nën rërë”, thotë Fernanda Iacono, pronarja e vilës. “Është diçka që bëjmë në këtë pjesë të ishullit. Ne gatuajmë pulë, patate, oktapod, perime, peshk, midhje… çdo gjë që gatuhet në temperaturë të ulët.”
Ischia është plot me fumarole, por ato janë më të nxehta në Gjirin Maronti. Gjenerata të tëra banorësh të Ischias kanë ardhur këtu për të gatuar, duke mbështjellë ushqimin e tyre dhe duke e varrosur në rërë, ku avulli vepron si një sous vide.
Banorët e ishullit gatuajnë gjatë gjithë vitit, por tradita arrin kulmin e saj çdo verë.
“Të gjithë banorët e Ischias e bëjnë këtë të paktën një herë në vit,” thotë Mariangela Mattera, një Eksperte Përvoje në operatorin turistik FORADAY me qendër në Ischia. “Në verë, veçanërisht në perëndim të diellit, ne shkojmë në plazh, varrosim ushqimin në rërë dhe ndërsa gatuhet, lahemi në det, i cili është i ngrohtë për shkak të avullit vullkanik që ngrihet nëpër ujë.”
Gatimi në fumarole kërkon njohuri të brendshme – rëra mund të shkaktojë djegie serioze. Për fat të mirë, restorante të zgjedhura në ishull specializohen në “kuzhinën gjeotermale”, duke u lejuar vizitorëve të verës të Ischias ta përjetojnë vetë këtë traditë të çmuar.
Burimi i artikullit: https://www.bbc.com/travel/article/20250813-ischia-the-italian-isle-where-locals-cook-in-volcanic-sand
Burimi i fotos: https://www.freepik.com/free-ai-image/molten-rock-volcanic-eruption_261860214.htm#fromView=search&page=1&position=4&uuid=6d9669b1-2be0-48f6-b0ff-d5cbc3c42f3a&query=+volcanic+